بسم الله الرّحمن الرّحیم
کارگروه بانکداری بین الملل و خدمات ارزی
با پیشرفت علم و تخصصی شدن امور، کشورها به سمت جهانی‌شدن اقتصاد در کالاهای غیر استراتژیک حرکت کردند. نتیجه حرکت به سمت اقتصاد جهانی، افزایش حجم مبادلات تجاری است. این در حالی است که پول ملی هر کشوری، پرچم استقلال اقتصادی آن کشور بوده و هیچ کشوری رواج پول ملی کشوری دیگر در کشور خود را نمی‌پذیرد. با توجه به این تفاوت‌ها و لزوم جابجایی مبالغ واردات و صادرات، بانکها به خدمات ارزی مشغول شدند. با گذر زمان تاثیرات نظام بانکی بر کلیت نظام اقتصادی کشور از یک طرف و میزان حساسیت و اهمیت آن بر اقتصاد جهانی و تسهیل و ارتقای سطح تجارت بین‌الملل موجب افزایش توجه‌ها و اهمیت فراگیری مفهموم بانکداری مخصوصا بانکداری بین‌الملل شد طوری که می‌توان بانکداری را به عنوان یکی از مهمترین عوامـل رشـد و توسـعه اقتصـادی یک کشور نام برد. در عصر حاضر، بانکداری بین‌الملل از ارکان اصلی فراهم‌سازی بستر مناسبی برای تجارت بین‌الملل، برقراری مبادلات تجاری بین کشورها و اقتصادی پویـا و کارآمـد است.
موضوع بانکداری بین‌الملل که بانکداری خارجی نیز نامیده می‌شود قسمتی از عملیات بانکها است که با انواع واحد پولی (ارز) غیر از پول ملی در بازارهای پولی و مالی بین‌المللی انجام می پذیرد. این عملیات شامل خرید و فروش ارز، افتتاح حسابهای بانکی به ارز (انواع حساب‌ها از نظر مدت)، نقل و انتقالات ارزی، عملیات مربوط به اعتبارات اسنادی، وصولی‌ها، ضمانت‌نامه‌ها، اوراق قرضه (Bonds)، Finance، Refinance، وام ها (Loans)، چک های مسافرتی و … است. محور اصلی فعالیت در بانکداری خارجی، عملیات ارزی است.
به منظور انجام عملیات ارزی بین المللی، داشتن شعبه در خارج از کشور الزامی نیست، بلکه برقراری روابط کارگزاری با بانکهای معتبر بین المللی و حتی شعب بانکهای داخلی در کشورهای خارجی ضروری می باشد. روابط کارگزاری، به رابطه بین دو بانک واقع در کشورهای مختلف اشاره داشته که شامل تبادل رمز، نمونه امضاهای مجاز و افتتاح حسابهای بین بانکی است و مرکز تبادل رمز در بخش سوئیفت مستقر در ادارات مرکزی بانکها متمرکز بوده و عملیات تبادل رمز از طریق مخابره پیام سوئیفتی صورت می پذیرد.
با توجه به روند جهانی شدن و پیوستگی اقتصادها، افزایش حجم تجارت کالا و خدمات و جریان سرمایه میان کشورها در دهه های اخیر، ورود به بازارهای مالی بین المللی و ایفای نقش در جریان های مالی بین المللی، یکی از ابعاد مهم بلوغ و توسعه یافتگی نظام مالی کشورها به حساب می آید. عدم ورود نظام بانکی کشور به بازارهای مالی بین المللی باعث می شود که تامین مالی تجارت خارجی و سرمایه گذاری ها با محدودیت های جدی روبرو شود.
اتصال و دسترسی بسیار محدود به نظام مالی جهانی، اجرای محدود استانداردهای پذیرفته شده جهانی در عملیات بانکی، عدم تطبیق کامل با استانداردهای گروه ویژه اقدام مالی، نوسانات نرخ ارز، ضعف حاکمیت شرکتی و رتبه ریسک اعتباری مهمترین چالش های نظام بانکداری بین الملل کشورمان بوده و این چالش ها ناشی از متغیرهای کلان جهت گیری سیاست خارجی، هژمونی دلار در نظام مالی جهانی، تحریم های جامع و هدفمند و موانع قوانین و مقرراتی بوده است.
بیشتر آسیب پذیری بانک ها در اثر تحمیل تحریم های بانکی، متوجه بخش های بین المللی بانک هاست چرا که روابط و ضوابط حاکم بر بانک ها در داخل هر کشور، از قوانین داخلی آن کشور تبعیت می کنند و در عمل، تحریم ها تأثیر کمتری بر آنها خواهد داشت. اولین قدم برای فهم بهتر مسائل حوزه بانکداری بین الملل و مواجهه صحیح با مسائل و مشکلات این حوزه، آموزش جامع و صحیح مباحث بانکداری، زیر نظر اساتید و مربیان علمی مجرب این حوزه، است. هسته حقوق بانکی دانشگاه امام صادق علیه السلام در سال 1401، سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین، برآنست با فرآهم کردن محیطی مناسب جهت ارتقا علمی علاقه مندان، گامی هر چند کوچک در راستای حل مسائل حوزه بانکداری بین الملل بردارد.